صنعت برای معلولین

صنعت برای معلولین از ضروری ترین بسترهایی است که در بسیاری کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه نیز با تمام جدیت به آن پرداخته می شود. کشوری همچون کانادا را تصور کنید. یک چهارم از مردم آن را معلولین تشکیل می دهند. آیا می توان بدون آماده ساختن زیر ساخت های صنعت برای معلولین -که یک چهارم جمعیت آن را تشکیل می دهند- برای این کشور رشد اقتصادی و صنعتی را انتظار کشید؟

در بسیاری کشورهای توسعه یافته، دانشجویان معماری و مهندسی را وادار می کنند تا چند روزی را با ویلچر و یا چشمان بسته در معابر، خیابان ها و در کل فضای شهری سپری کنند تا اهمیت وجود سطوح شیب دار استاندارد و یا وجود چند پله اضافه، خطوط راهنمای افراد نابینا و موارد مشابه را هرچند کم لمس کنند. در چنین کشورهایی، به پیش کشیدن موضوع صنعت برای معلولین به جا و ضروری است. به راستی که اگر بخواهیم برای توانمندسازی معلولان از نقطه ای شروع کنیم؛ صنعت و ابزار، کاربردی ترین زمینه خواهد بود.

توانمند سازی معلولین با توانمندسازی صنعت

مگر همین توانایی استفاده بشر از ابزار، او را تبدیل به قدرتمند ترین موجودات جهان نکرده است؟ اگر افراد دارای معلولیت، قادر باشند تا از ابزار های صنعتی استفاده کنند، هزینه های خود را برآورد کرده و نهایتا بتوانند به طور مستقل از دیگران زندگی کنند، می توان گفت که عملا توانمندسازی انجام شده است.

موضوعی که در این مرحله به ذهن می آید شاید امکان استفاده معلولین از ابزارها باشد. خوب است ابتدا به این پرسش پاسخ دهیم که معلولان کدام قشر را شامل می شوند؟ واقعیت این قشر چیست؟

واقعیت این است که کومیسیون حقوق بشر، 60 درصد ناتوانی ها و معلولیت ها را در معرض تبعیض می بیند. بر اساس یک نظر سنجی که توسط ریک هنسن انجام شد، 90 درصد کانادایی ها، اشاره کرده اند که با بسیاری از معلولین فیزیکی و جسمی-حرکتی، رفتار شایستی صورت نمی گیرد. در حالی که دسترسی به انواع ظرفیت ها و امکانات برای معلولین یک حق قانونی است.

معلولیت دایره ای بسیار گسترده را شامل می شود، از معلولین جسمی-حرکتی گرفته تا افراد نابینا و ناشنوا، از کودکان بی سرپرست گرفته تا معلولان ذهنی همه داخل این مجموعه هستند. معلولیت های روانی، عاطفی، اجتماعی و گزینه هایی از این نوع را می توان با صرف اندکی زمان و آموزش، را نادیده گرفته و از ظرفیت های وجودی این افراد در دنیای صنعت بهره برد. ولی موضوع، برای افرادی که از معلولیت های جسمی، ذهنی، حرکتی و ... رنج می برند کمی متفاوت است.

از بین بردن تبعیض ها با توانمندسازی معلولین در زمینه صنعت

برای معلولان جسمی، ذهنی، حرکتی و ... امکان استفاده از انواع ابزار شاید وجود نداشته باشد. علی الخصوص، ابزارهای برقی پر خطر همچون فارسی بر، اره برقی، دریل و موارد اینچنینی.

در بسیاری موارد، معلولین، نمی توانند از انواع ابزار استفاده کنند. علت نیز، مختصری به آموزش و نیز به طراحی ابزار آلات باز می گردد. بسیاری از ابزار آلات تولیدی، معمولا بر اساس استانداردهای افراد عادی عمل می کنند. در این میان، شاید باشند عده ای قلیل که در طرح برنامه ها، ساخت و تولید لوارم و ابزار و حتی مبحث آموزش، این قشر از جامعه را نیز مد نظر قرار دهند.

اگر بتوانیم، ابزاری مناسب با استانداردهای افراد معلول تولید کنیم و یا حداقل آموزش های مورد نیاز را در اختیار چنین افرادی قرار دهیم، می توانیم، از ظرفیت و پتانسیل نهفته در وجود آن ها، که تعداد زیادی از افراد جامعه را نیز شامل می شوند، در بهره وری و بهینه سازی صنعت در کشور استفاده کنیم.

معلولان کارآفرین

تنها معلولان هستند که می توانند هم نوعان خود را درک کنند. تنها آن ها می توانند مشکلات معیشتی و خانوادگی معلولان دیگر را درک کنند و به عبارتی تنها معلولان می توانند برای معلولان دیگر کارآفرینی انجام دهند.

در این وااصفای اقتصادی، هر اورگانی، کارگری با بهره وری و تولید بیشتر را بر کارگری با تولید کمتر ترجیح خواهد داد. بنابراین، زمان آن رسیده است که معلولان پشت هم بایستند و با درک کمبودها و گپ های موجود در اقتصاد و جامعه، شرایط هم نوعان خود را هر چند اندک بهبود دهند.

سخن آخر ...

معلولان در واقع، افرادی هستند که ظرفیت های جهانی آنان را معلول کرده و مانع از رشد و شکوفایی شان شده است. معلولیت، نه عنصری است که آنان در وجود خود داشته باشند و نه عنصری که هنگام پا نهادن به هستی بهشان عرضه شده باشد. پس اگر در هر زمینه ای که فعالیت داریم، این افراد و چگونگی بهره مندی آن ها از خدمات، آموزش و کالاهایمان را مد نظر داشته باشیم می توانیم از این معلولیتی که ظرفیت های اندک جهانی به این افراد تحمیل کرده است، تا حد زیادی بکاهیم.