با انواع مانومتر صنعتی (رگلاتور) و کاربردهای آن آشنا شوید

با انواع مانومتر صنعتی رگلاتور و کاربردهای آن آشنا شوید

یکی از دستگاه هایی که جهت اندازه گیری فشار به کار می رود، مانومتر صنعتی (رگلاتور) است، در واقع مانومتر فشار سنجی است که با آن فشار گاز محبوس در یک ظرف را اندازه گیری می کنند. مانومترها در مصارف صنعتی نیز کاربرد دارند که عموما در کارهای جوش و برش به کار می روند. در مصارف صنعتی به مانومتر، «رگلاتور» و یا «فشار شکن» نیز گفته می شود که برای کاهش فشار گاز کپسول هنگام جوشکاری و یا برش فلزات به کار می روند. مانومترهای صنعتی معمولا از فلزاتی مانند برنج و فولاد برای تحمل فشار گاز ساخته می شوند. مانومترها جزو ابزارهای جوش و برش دسته بندی می شوند. 

مانومترها عموما از گیج و فلومتر برای اندازه گیری فشار ورودی و خروجی گازها بهره می برند. در مانومترهای دو گیجه یک گیج فشار ورودی را نشان می دهد و گیج دیگر فشار خروجی را نمایش می دهد.فلومترها برای اندازه گیری فشار خروجی با بار کم طراحی شده اند. در برخی مانومترها تنها یک گیج وجود دارد که فشار ورودی را نشان می دهد و فشار خروجی توسط فلومتر سنجیده می شود. در مانومترهای فشار ثابت نیز تنها یک فلومتر وجود دارد و فشار خروجی نیز به وسیله یک گیج نمایش داده می شود. مانومترهای فشار ثابت، فشار گاز خروجی را بر روی یک درجه که به دلخواه توسط کاربر تعیین می شود ثابت نگه می دارند و از خروج فشار متغیر جلوگیری می کنند.

گازهایی که برای کنترل فشار آنها از مانومتر یا به اصطلاح رگلاتور استفاده می شود عموما گازهای، اکسیژن، آرگون، استیلن، ازُت و هلیوم می باشند که مصارف گسترده ای نسبت به گازهای دیگر دارند.
مهمترین عامل اندازه گیری فشار، لوله بوردون می باشد. لوله بوردون یکی از قسمت های اصلی مانومتر است که با مقطع تقریبا بیضی به شکل C ساخته شده که یک طرف آن مسدود و طرف دیگر آن به نقطه فشار وصل می شود. 

فشار سنج های نوع بوردون قادرند از 30 تا 50 هزار پوند بر اینچ مربع را اندازه بگیرند. فشار وارده باعث می شود نوک آزاد لوله بوردون حرکت کند و این حرکت به وسیله سیستم اهرم به چرخ دنده و عقربه منتقل می شود و عقربه روی صفحه، فشار را نشان می دهد.
به عبارت دقیق تر، مانومتر (Manometer) وسیله ای است که از یک یا چند مایع و یا گاز تشکیل شده است. به کمک این وسیله می توان اختلاف فشار بین دو نقطه را به دست آورد به طوری که برای اندازه گیری فشار به کمک ستون مایعی که معمولا آب یا جیوه می باشد استفاده می شود، ارتفاع این ستون مقدار فشار نسبی را نشان می دهد. در صورتی که در مانومتر از جیوه استفاده شود آن را «مانومتر جیوه ای» و اگر از آب استفاده شده باشد «مانومتر آبی» نامیده می شود.
از دیگر انواع مانومترها می توان به مانومتر U شکل اشاره کرد که یک لوله U شکل است که یک سر آن باز و سر دیگر آن به ظرف دارای گاز متصل است. در این لوله جیوه یا مایع های دیگر را می توان ریخت. ارتفاع جیوه در دو شاخه لوله برابر است ولی با باز شدن شیر ظرف و ورود گاز به درون آن، ارتفاع جیوه در لوله تغییر می کند و با توجه به آن فشار گاز اندازه گیری می شود.

انواع مانومتر

1- مانومتر دیجیتال

فشارسنج دیجیتال مانومتری است که مقادیر فشار اندازه گیری شده را به صورت دیجیتالی و بر روی یک صفحه نمایش به کاربر نشان می دهد.

2- مانومتر روغنی

در برخی از تجهیزات که در حین کار لرزش زیادی دارند باید از مانومترهای دقیق تری استفاده کرد؛ مانومترهایی که عقربه های ‌شان مقادیر را دقیق تر نشان بدهند، در چنین مواقعی می توان از مانومتر روغنی استفاده کرد.

3- مانومتر اکسیژن

مانومتر اکسیژن یا همان رگولاتور اکسیژن؛ همان قطعه ای است که در قسمت بالایی (خروجی) کپسول اکسیژن نصب می شود و میزان اکسیژن ورودی و خروجی را اندازه می گیرد و به کاربر امکان تنظیم آن را می دهد.

لوازمی که در مانومتر (رگلاتور) استفاده می شود عبارتند از:
- دو عدد گیج فشار
- یک بدنه برنجی یا استیل و در بعضی مواقع برنجی آب کروم
- میل مانومتر و مهره هوا در ورودی مانومتر (رگلاتور) که گاز وارد می شود
- ولو و مهره شیلنگ خور در قسمت انتهایی یعنی خروجی
- داخل مانومتر (رگلاتور) از دو تکه دایره ای پلاستیکی که به آن دیافراگم گفته می شود که عمل کنترول فشار گاز را بر عهده دارد.

مانومترها از نظر جنس بدنه به گروه های زیر تقسیم می شوند؛

1- مانومترهای برنجی

از مانومترهای برنجی در مواردی استفاده می کنند که گاز گرید ندارد و کارهای خاص انجام نمی دهد و فقط برای تقلیل فشار گاز برای انجام کار خود استفاده می کنند.

2- مانومتر آب کروم

همان طور که از نام آن پیدا است از روکش آب کروم برای محل هایی که گاز آن خورنده نیست ولی مانومتر در محلی قرار دارد که از رطوبت و ریزش آب نمی توان اجنناب کرد چون در این مورد از مانومتر برنجی به دلیل تغیر رنگ نمی توان از آن استفاده کرد.

3- مانومتر استیل

از مانومتر استیل در گازهای خورنده مانند آمونیاک و کلر و گازهای خاص با گریدهای بالا به دلیل خورندگی که بیشتر از بدنه بر روی قسمت داخلی آن که گیرنده های دیافراگم می باشد تاثیر می گذارد استفاده می کنند از این مدل مانومترها استفاده می کنند.