گزارشی از یک ابزار فروش پیشکسوت؛ محمود بختوری: بیشتر از 90 درصد بازار ابزار ایران در اختیار خارجی ها است

گزارشی از یک ابزار فروش پیشکسوت
محمود بختوری: بیشتر از 90 درصد بازار ابزار ایران در اختیار خارجی ها است

در راسته بازار تبریز به سراغ مردی رفتیم که تقریبا تمام عمر خود را در صنعت ابزار فعالیت کرده است. از 5 سالگی تا امروز در همان مغازه پدری شروع به کار کرده و امروز یکی از پیشکسوتان صنعت ابزار تبریز و آذربایجان به شمار می رود.
مغازه ای که اکنون در آن کار می کند، 70 سال پیش یکی از شعبه های بانک ایران و روس بود که در تبریز فعالیت می کرده است. می گوید در سال 1327 که شعبه تبریز بانک ایران و روس جمع آوری شد، پدرش که تاجر بود ساختمان بانک را خریداری کرده و سپس مغازه ابزار فروشی خود را راه اندازی کرده است. ساختمان بانک تقریبا به همان شکلی است که قبلا بود و فقط تغییرات اندکی داخل آن ایجاد شده است. قفسه هایی برای چیدمان و فضایی برای انبار انواع ابزار که در میان آنها ابزارها و اشیاء قدیمی و دست ساز را می توان از بقیه تشخیص داد.
محمود بختوری یکی از پیشکسوتان صنعت ابزار تبریز محسوب می شود که در طول سال های فعالیت خود شاهد فراز و فرودهای بسیاری در صنعت تبریز و آذربایجان بوده است. وی متولد 1327 تبریز است. سال 1353 لیسانس مدیریت بازرگانی خود را از دانشگاه تبریز اخذ کرده و از سال 1352 تا 1357 عضو هیئت رئیسه اتحادیه ابزار فروشان تبریز بود و بعد از انقلاب نیز تا سال 1368 به عنوان خزانه دار اتاق بازرگانی تبریز فعالیت کرده است.
محمود بختوری با مرور فعالیت های گذشته خود می گوید: در سال 1355 و به ابتکار پدرم و با مشارکت جمعی از تجار و بازرگانان صاحب نام تبریز، فروشگاه بزرگی با عنوان «شرکت توزیع کالای آذربایجان» در تبریز راه اندازی شد که در ایران برای اولین بار بود که فروشگاهی متشکل از چند تاجر مختلف ایجاد می شود. در این فروشگاه انواع رنگ، یراق و ابزار به فروش می رسید و از سراسر کشور ابزار مورد نیاز خود را از این فروشگاه خریداری می کردند. ابزارهای ارائه شده در این فروشگاه اغلب از آلمان، ژاپن، اتریش، روسیه و چین وارد می شد و در سراسر کشور توزیع می گردید. این فروشگاه سه سال فعالیت کرد و بعد از آن به دلیل جدا شدن برخی از سهامداران از مجموعه، برای همیشه تعطیل شد.
وی در خصوص وضعیت صنعت ابزار در کشور قبل از انقلاب می گوید: پیش از آنکه جامعه ایران صنعتی شود، اکثرا ابزارهای کشاورزی و ساختمانی که عمدتا تولید ایران بود به فروش می رسید. بعد از سال 1342 که کشور به تدریج در حال صنعتی شدن بود، ابزارهای صنعتی جدید و مدرن وارد کشور شد. اغلب این ابزارهای جدید هم از آلمان بودند و بعدها تولیدات ژاپنی هم وارد کشور شد. جالب است بدانید آن زمان مردم جنس ژاپنی را بی کیفیت تر از جنس آلمانی قلمداد می کردند و بیشتر ترجیح می دادند از تولیدات آلمانی استفاده کنند. بعدها ابزارهای چینی، سوئدی، مجارستانی، و ... وارد کشور شدند. از سال 1345 به بعد هم با توسعه صنعت برق در کشور، ابزارهای برقی وارد کشور شدند که باعث سهولت بسیاری از کارهایی شدند که با استفاده از ابزارهای دستی و با نیروی دست انجام می شدند.
این پیشکسوت صنعت ابزار تبریز با بیان اینکه متأسفانه بالای 90 درصد از ابزارآلات عرضه شده در بازار ایران تولیدات خارجی هستند گفت: اغلب برندهای داخلی هم محصولاتشان به صورت سفارشی در چین یا تایوان تولید می شود و دوباره به کشور وارد و توزیع می گردد. وی در توضیح علت این مسأله گفت: افزایش هزینه های تولید، نبود فضای مناسب برای کسب و کار، عدم حمایت دولت از تولید داخل و ... امکان رقابت و تولید را از تولید کننده می گیرد و نتیجۀ آن از بین رفتن تولید است، چیزی که در صنعت ابزار رخ داد و عملا منجر به واگذاری بازار به خارجی ها شده است.